Bệnh dại là gì? – 3 nguyên nhân gây ra bệnh dại

Rabies virus gây ra bệnh dại là một trong những loại virus. Đây là một loại nhiễm trùng nghiêm trọng có thể lây lan qua vết cắn của động vật bị nhiễm bệnh. Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh dại thường ảnh hưởng đến hệ thần kinh và có thể dẫn đến tử vong. Để có thể phòng ngừa bệnh dại, điều quan trọng là phải hiểu rõ bệnh dại là gì trong bài viết này.

1. Bệnh dại là gì?

Bệnh dại là gì? Người dân phải cảnh giác với bệnh dại, còn được gọi là rabies, vì nó là một bệnh truyền nhiễm cực kỳ nguy hiểm. Virus dại thường được tìm thấy trong nước bọt của động vật hoang dã, đặc biệt là chó, mèo và các loài động vật khác. Virus bắt đầu phát triển và tấn công hệ thống thần kinh trung ương khi chúng xâm nhập vào cơ thể thông qua vết thương hoặc trầy xước trên da.

Bệnh dại có thể xảy ra ở động vật và người. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) báo cáo rằng, trên toàn cầu, bệnh dại gây ra khoảng 59.000 ca tử vong hàng năm, chủ yếu ở các nước đang phát triển nơi tỷ lệ tiêm phòng thấp. Điều này chứng minh mức độ nguy hiểm của bệnh dại và tầm quan trọng của việc tăng cường nhận thức về bệnh dại.

Nguồn gốc của bệnh dại là gì?

• Virus dại hình viên đạn thuộc họ Rhabdoviridae. Mặc dù chúng có thể sống lâu bên ngoài cơ thể động vật, nhưng khi chúng ra ngoài môi trường của mình, chúng thường chỉ sống được vài giờ hoặc ngày.
• Khi nói đến nguồn gốc của bệnh dại, chúng ta phải nhớ rằng virus này đã có từ hàng thế kỷ trước, và nhiều quốc gia đã ghi lại những ca tử vong do bệnh dại. Cho đến nay, bệnh dại vẫn là một vấn đề lớn đối với sức khỏe cộng đồng.

Các đặc điểm của virus dại

• Virus dại có tính chất khó phát hiện sớm vì triệu chứng ban đầu của nó thường nhẹ nhàng và dễ nhầm lẫn với các bệnh khác. Virus xâm nhập vào hệ thần kinh và tấn công não bộ, gây ra các biến chứng nghiêm trọng.
• Một điểm nổi bật là virus dại có khả năng chống lại hệ miễn dịch rất tốt. Điều này khiến việc xác định và điều trị trở nên khó khăn hơn. Tuy nhiên, tỷ lệ sống sót khá cao nếu bệnh nhân được phát hiện sớm và được điều trị ngay lập tức.

2. Nguyên nhân gây ra bệnh dại

Tiếp xúc với động vật bị nhiễm virus là nguyên nhân chính gây bệnh dại. Trong phần này, chúng ta sẽ tìm hiểu sâu hơn về cách bệnh dại lây lan và các yếu tố liên quan đến nó.

Động vật mang virus

• Virus dại thường lây lan qua động vật hoang dã như chó, mèo, cáo, sói và dơi. Những động vật này có thể mắc bệnh và có thể truyền virus qua nước bọt khi chúng cắn hoặc liếm vào vết thương của một người.
• Ngoài ra, những con vật đã từng được chủ nuôi cũng có thể mang virus khi tiếp xúc với động vật hoang dã. Do đó, để giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm, việc kiểm soát động vật hoang dã và tiêm phòng động vật nuôi là rất quan trọng.

Hành vi của động vật

• Hành vi của động vật là một trong những lý do khiến bệnh dại lây lan. Những dấu hiệu cho thấy động vật bị nhiễm bệnh thường bao gồm sự mất kiểm soát, sự hung dữ và khả năng tấn công con người hoặc động vật khác.
• Con người có thể tránh xa những động vật có khả năng gây hại bằng cách nhận ra những dấu hiệu này. Nếu bạn phát hiện ra một sinh vật kỳ lạ, hãy giữ khoảng cách an toàn và báo cho cơ quan chức năng ngay lập tức.

Mục tiêu phòng ngừa

• Bảo vệ cả cộng đồng và cá nhân là mục tiêu của việc phòng ngừa bệnh dại. Cần có các chiến dịch tuyên bố bệnh dại và phòng ngừa. Sự lây lan của virus có thể bị ngăn chặn bằng cách tiêm phòng cho động vật nuôi và kiểm soát quần thể động vật hoang dã.

3. Triệu chứng của bệnh dại

Tùy thuộc vào vị trí của vết thương và số lượng virus xâm nhập vào cơ thể, triệu chứng bệnh dại thường xuất hiện từ một đến ba tháng sau khi bị nhiễm. Các triệu chứng của bệnh dại sẽ được giải thích chi tiết trong phần này.

Giai đoạn đầu của bệnh

• Ở giai đoạn đầu, bệnh dại thường có triệu chứng giống như cảm cúm, bao gồm sốt, đau đầu, mệt mỏi và đau cơ. Người bệnh có thể cảm thấy nóng rát và khó chịu tại vị trí vết thương.
• Vì người bệnh thường không nghĩ rằng họ bị nhiễm bệnh dại, điều này khiến việc chẩn đoán bệnh dại trở nên khó khăn. Giai đoạn này có thể kéo dài từ vài ngày đến vài tuần, tùy thuộc vào từng trường hợp.

Giai đoạn nặng của bệnh

Khi bệnh nặng hơn, triệu chứng bắt đầu rõ ràng hơn và thường trở nên nghiêm trọng hơn. Các triệu chứng thường gặp bao gồm:

• Khó nuốt và co giật
• Sự sợ nước
• Rối loạn tâm thần (PTSD)

Người bệnh có thể trở nên hung hăng, mê sảng và có hành động không phù hợp với bản thân. Giai đoạn trước cái chết có thể kéo dài từ vài ngày đến vài tuần.

Tác động đến hệ thần kinh

• Bệnh dại tấn công hệ thần kinh trung ương và tủy sống. Mất kiểm soát các hoạt động của cơ thể xảy ra do điều này, dẫn đến các biến chứng nguy hiểm.
• Bệnh dại gần như chắc chắn dẫn đến tử vong nếu không được điều trị kịp thời. Mặc dù tiêm vaccin ngay sau khi bị cắn có thể chữa trị bệnh, nhưng khi triệu chứng xuất hiện, khả năng sống sót rất thấp.

4. Cách phòng ngừa bệnh dại

Phòng ngừa bệnh dại rất quan trọng ở những nơi có nguy cơ cao. Các phương pháp phòng ngừa sẽ được thảo luận trong phần này.

Tiêm phòng cho động vật

• Phương pháp quan trọng nhất để ngăn chặn bệnh dại là tiêm phòng cho động vật, đặc biệt là chó và mèo. Những người nuôi động vật cần đảm bảo rằng động vật của họ đã được tiêm phòng đầy đủ theo thời gian quy định.
• Việc tiêm phòng không chỉ bảo vệ sức khỏe của động vật mà còn bảo vệ sức khỏe của con người, khiến cộng đồng được bảo vệ.

Giáo dục cộng đồng

• Một trong những cách quan trọng nhất để ngăn chặn bệnh dại là giáo dục cộng đồng. Các chính quyền địa phương và các tổ chức y tế phải thiết lập các chương trình giáo dục nhằm nâng cao nhận thức về bệnh dại, các phương pháp lây truyền và cách phòng ngừa.
• Mọi người nên được thông báo về việc xử lý vết thương và tình huống nguy hiểm. Điều này có thể giúp giảm số ca bệnh dại xảy ra trong cộng đồng.

Phản ứng nhanh chóng khi bị cắn

• Động vật cắn bạn phải nhanh chóng phản ứng. Bạn cần ngay lập tức rửa sạch vết thương của mình bằng xà phòng và nước sạch và đến cơ sở y tế gần nhất để được tiêm vắc xin và điều trị dự phòng.
• Hãy nhớ rằng việc giải quyết vấn đề càng sớm thì khả năng sống sót càng cao. Vết cắn từ động vật hoang dã có thể gây nhiễm virus dại, vì vậy bạn không nên chủ quan.

5. Điều trị bệnh dại như thế nào?

Việc điều trị bệnh dại sẽ rất khó khăn khi nó đã phát triển. Tuy nhiên, một số phương pháp điều trị cụ thể có thể được sử dụng nếu virus dại được phát hiện sớm. Điều trị bệnh dại sẽ được thảo luận trong phần này.

Tiêm vaccine

• Nếu một người bị động vật cắn, có thể bị bệnh dại cắn, việc tiêm vaccin phải được thực hiện ngay lập tức. Vắc xin sẽ giúp cơ thể tạo ra kháng thể để chống lại virus dại.
• Vắc-xin thường được tiêm trong vòng 14 ngày, theo một lịch trình cụ thể. Lưu ý rằng tiêm phòng không phải là phương pháp điều trị bệnh dại sau khi triệu chứng đã xuất hiện. Vì vậy, khi gặp tình huống nguy hiểm, hãy hành động ngay lập tức.

Xử lý vết thương

• Điều quan trọng để ngăn ngừa bệnh dại là làm sạch vết thương. Trong trường hợp virus chưa xâm nhập sâu vào cơ thể, việc làm sạch vết thương bằng nước và xà phòng sẽ giúp loại bỏ virus.
• Rửa vết thương phải được thực hiện trong ít nhất 15 phút trước khi đến cơ sở y tế để được đánh giá. Bác sĩ sẽ tiến hành điều trị tiếp theo nếu có dấu hiệu của nhiễm trùng.

Các phương pháp điều trị hỗ trợ

• Điều trị cho bệnh dại có triệu chứng chủ yếu là hỗ trợ. Một khi triệu chứng xuất hiện, không có thuốc chữa bệnh dại.
• Các bác sĩ sẽ tập trung vào việc giảm triệu chứng, hỗ trợ hô hấp và giữ cho cơ thể hoạt động tốt. Tuy nhiên, có rất ít khả năng phục hồi hoàn toàn và hầu hết bệnh nhân sẽ qua đời trong vòng vài ngày hoặc vài tuần.

6. Bệnh dại lây lan qua những con đường nào?

Động vật bị nhiễm bệnh thường bị nhiễm bệnh. Một số con đường lây lan chính mà chúng ta cần chú ý là như sau.

Tiếp xúc trực tiếp

• Con đường lây truyền phổ biến nhất là tiếp xúc trực tiếp qua các vết cắn. Nước bọt chứa virus xâm nhập vào cơ thể của động vật bị cắn bởi virus.
• Ngoài ra, động vật có thể truyền virus bằng cách liếm vết thương hoặc da bị tổn thương. Do đó, cần hết sức cẩn thận khi tiếp xúc với động vật hoang dã.

Lây qua môi trường

• Virus dại, mặc dù không phổ biến, có thể tồn tại trong môi trường trong một khoảng thời gian nhất định. Ở trạng thái ngoài cơ thể, virus có thể tồn tại trong nước bọt của động vật trên các bề mặt như đất, cát hoặc nước, nhưng những môi trường này có khả năng lây lan rất ít.
• Để giảm nguy cơ lây nhiễm, việc tiếp xúc với các bề mặt này cũng cần được hạn chế.

Lây truyền qua đường máu

• Trong một số trường hợp hiếm hoi, virus dại có thể lây qua đường máu. Điều này xảy ra khi một người nhiễm virus dại truyền máu cho người khác. Tuy nhiên, khả năng này rất thấp và chưa được nghiên cứu y học nhiều đề cập đến.
• Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn, trước khi sử dụng cho các ca truyền máu, cần được kiểm tra máu kỹ lưỡng.

7. Tác hại của bệnh dại đối với sức khỏe

Bệnh dại ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng và cá nhân. Trong phần này, chúng ta sẽ xem xét những tác động mà bệnh dại có thể gây ra đối với sức khỏe.

Tác động đến sức khỏe cá nhân

• Bệnh dại gây ra nhiều tổn hại cho não bộ và hệ thần kinh khi nó phát triển. Các triệu chứng nặng nề như co giật hoặc rối loạn tâm thần có thể khiến bạn mất hoàn toàn kiểm soát về cơ thể và cuối cùng là cái chết.
• Ngoài ra, bệnh dại khiến người bệnh và gia đình họ sợ hãi và lo lắng. Tình trạng này có thể gây ra thêm gánh nặng xã hội và tâm lý cho cộng đồng.

Chi phí điều trị cao

• Điều trị bệnh dại rất tốn kém, đặc biệt là khi bệnh đã trở nên nghiêm trọng. Nhiều gia đình phải đối mặt với những thách thức tài chính do chi phí chăm sóc y tế liên tục.
• Hơn nữa, bệnh dại có thể dẫn đến tử vong nếu không được điều trị kịp thời, khiến chi phí điều trị trở thành một vấn đề đau lòng.

Ảnh hưởng đến cộng đồng

• Bệnh dại ảnh hưởng đến cộng đồng và sức khỏe của mọi người. Sự lây lan của bệnh dại có thể gây lo ngại về sức khỏe cộng đồng và tốn kém ngân sách nhà nước do các chiến dịch tiêm phòng rộng rãi.
• Để đối phó với căn bệnh này, hệ thống y tế phải đầu tư nhiều tiền, chẳng hạn như đào tạo nhân viên y tế và tổ chức các chương trình giáo dục cộng đồng.

8. Kết luận

Bệnh dại là một căn bệnh nghiêm trọng có thể gây tử vong nếu không được điều trị kịp thời và điều trị. Vô cùng quan trọng đối với mỗi cá nhân và cộng đồng để hiểu bệnh dại là gì, nguyên nhân gây ra nó, triệu chứng của nó và cách phòng ngừa và điều trị nó.

Để mọi người có thể chủ động phòng ngừa và bảo vệ bản thân và những người xung quanh, cần phải nâng cao nhận thức về bệnh dại. Chỉ có giáo dục và hành động cộng đồng mới có thể làm giảm tác động của bệnh dại trong xã hội.